Flughafen Tempelhof: Van Nazi Luchthaven tot Berlijns Grootste Park
- Michael
- 23 jul 2024
- 6 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 16 aug 2024
Ik ben altijd op zoek naar nieuwe avonturen en bijzondere plekken in deze geweldige stad. In deze blogpost wil ik jullie meenemen naar één van de meest iconische locaties van Berlijn. Een locatie die een cruciale rol heeft gespeeld tijdens de West-Berlijnse Blokkade tijdens de koude oorlog.
Ik neem je mee naar Flughafen Tempelhof.
Een Eerste Indruk van Tempelhof
Stel je voor dat je op een zonnige middag door een uitgestrekt park fietst, de geur van vers gemaaid gras in de lucht en het geluid van kinderen die vrolijk spelen. Dat is precies het gevoel dat je krijgt wanneer je Tempelhof bezoekt. Dit voormalige vliegveld is nu een gigantisch openbaar park en recreatiegebied, en het is een plek die je absoluut moet ervaren als je in Berlijn bent.
Toen ik voor het eerst bij Tempelhof aankwam, viel de immense open ruimte op. Het is niet moeilijk te voor te stellen dat dit ooit een van de drukste luchthavens ter wereld was.
De Geschiedenis van Flughafen Tempelhof
De geschiedenis van Flughafen Tempelhof is fascinerend en rijk aan verhalen. Het vliegveld werd geopend in 1923 en speelde een cruciale rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar laten we een stap terugnemen en kijken naar hoe het allemaal begon.
Vroege Geschiedenis
Het gebied waar Tempelhof nu ligt, werd al in de middeleeuwen gebruikt als paradeplaats voor het leger van de Pruisen. In de 19e eeuw begon men het veld te gebruiken voor ballonvaarten en luchtshows. De daadwerkelijke bouw van het vliegveld begon in de jaren '20, en in 1923 werd het officieel geopend als een van de eerste commerciële luchthavens ter wereld.
De Nazi-Periode
Tijdens de jaren '30 onderging Tempelhof een grote transformatie onder de nazi's. Het werd herbouwd als onderdeel van Adolf Hitlers plan om Berlijn om te vormen tot een wereldhoofdstad. De nieuwe terminal, ontworpen door architect Ernst Sagebiel, was een enorm bouwwerk dat destijds het grootste gebouw ter wereld was qua oppervlakte. De monumentale architectuur van de terminal, met zijn imposante kolommen en uitgestrekte hangars, was bedoeld om de macht en grootsheid van het Derde Rijk te symboliseren.
De Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Tempelhof een belangrijk knooppunt voor militaire operaties. De luchthaven werd gebruikt voor de productie en reparatie van vliegtuigen, en het terrein was een strategische locatie voor de Luftwaffe. Tegen het einde van de oorlog raakte het vliegveld zwaar beschadigd door geallieerde bombardementen, maar het bleef operationeel.
Luftbrücke
De Berlijnse Luchtbrug (1948-1949)
Het meest iconische moment in de geschiedenis van Tempelhof is ongetwijfeld De Blokkade van Berlijn en de daarom ontstane Luftbrücke (Luchtbrug). Dit was een van de eerste grote crises van de Koude Oorlog en een cruciaal moment in de geschiedenis van zowel Berlijn als Tempelhof.
De Blokkade van Berlijn
Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland verdeeld in vier bezettingszones, beheerd door de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en de Sovjet-Unie. Berlijn, gelegen in de Sovjet-zone, werd eveneens verdeeld in vier sectoren. In juni 1948 sloten de Sovjets alle land- en waterwegen naar West-Berlijn af in een poging de westelijke geallieerden te dwingen hun plannen voor een aparte West-Duitse staat op te geven.
Het Begin van de Luchtbrug
Als reactie op de blokkade lanceerden de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk een massale luchtbrug om de meer dan twee miljoen inwoners van West-Berlijn te voorzien van voedsel, brandstof en andere essentiële goederen. Dit gigantische logistieke operatieschema werd bekend als de " Berliner Luftbrücke (Berlijnse Luchtbrug).
Het was een ongekende operatie. Gedurende 15 maanden vlogen vliegtuigen, vaak om de paar minuten, 24 uur per dag, van luchthavens in West-Duitsland naar Berlijn. Tempelhof speelde een cruciale rol vanwege zijn centrale ligging en uitgebreide faciliteiten.
Een Dag op Tempelhof Tijdens de Luchtbrug
Stel je voor: je staat op het tarmac van Tempelhof op een koude winterdag in 1948. Het geluid van vliegtuigmotoren vult de lucht terwijl C-47 en C-54 transportvliegtuigen landen en opstijgen. De vliegtuigen, bijgenaamd "Rosinenbomber" of "Rozijnenbommenwerpers" door de Berlijners, brachten tonnen aan goederen zoals meel, suiker, kolen en medicijnen. De georganiseerde chaos van vrachtwagens die goederen laden en lossen, de bezorgde maar vastberaden gezichten van de Berlijners, en de constante dreiging van Sovjet-interventie maakten de luchtbrug tot een heroïsch hoofdstuk in de Koude Oorlog.
Het Succes van de Luchtbrug
Ondanks de enorme uitdagingen, slaagde de luchtbrug erin om West-Berlijn te voorzien van alles wat het nodig had om te overleven. Op het hoogtepunt van de operatie, in april 1949, landde er elke minuut een vliegtuig op Tempelhof. De luchtbrug bewees de vastberadenheid en het vermogen van de geallieerden om tegen de Sovjetdruk in te gaan, en uiteindelijk, in mei 1949, hieven de Sovjets de blokkade op.
De Berlijnse Luchtbrug was een triomf van logistieke coördinatie en een symbool van solidariteit met de belegerde bevolking van West-Berlijn. Het resulteerde ook in de status van Tempelhof als een historisch icoon.
Een Moderne Recreatieplaats
Na de sluiting van het vliegveld in 2008 werd Tempelhof omgetoverd tot een enorm park, en het is sindsdien een geliefde plek voor zowel Berlijners als toeristen. Wat ik persoonlijk zo leuk vind aan Tempelhof is de veelzijdigheid van het terrein. Er is zoveel te doen.
Ik herinner me een middag vorig jaar toen ik besloot om mijn op mijn VanMoof fiets te fietsen naar Flughafen Tempelhof en het Tempelhofer Feld. Fietsen op de oude landingsbanen is een unieke ervaring. Je voelt de wind in je gezicht terwijl je over het asfalt zoeft, omringd door groen en de open hemel. Het asfalt wat ooit de start en landingsbaan van het vliegveld was. Het is een geweldige plek om te fietsen, te skaten of gewoon te wandelen.
Een andere keer ging ik met vrienden picknicken op het grasveld. We namen een mand vol lekkernijen mee, inclusief vers brood, kazen en natuurlijk een goede fles wijn. Terwijl we daar zaten, genietend van het eten en de zon, besefte ik hoe bijzonder het is om op zo'n bijzondere en historische plek te kunnen ontspannen.
Rondleiding Flughafen Tempelhof
Je kunt een rondleiding krijgen op Flughafen Tempelhof om meer te leren over de fascinerende geschiedenis van deze locatie. Tijdens de rondleiding krijg je een kijkje achter de schermen en kun je delen van de luchthaven zien die normaal niet toegankelijk zijn voor het publiek.
De rondleiding begint bij de imposante hoofdingang van het terminalgebouw, een meesterwerk van de nazi-architectuur. De gids vertelt over de bouw van Tempelhof in de jaren '30, ontworpen om het grootste luchthavengebouw ter wereld te zijn. De uitgestrekte hallen en indrukwekkende architectuur weerspiegelen de architectonische plannen van het nazi-regime, hoewel de oorspronkelijke plannen nooit volledig werden gerealiseerd door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
Een van de hoogtepunten van de rondleiding is een bezoek aan de hangars. Hier werden tijdens de oorlog Duitse vliegtuigen onderhouden en later, tijdens de Berlijnse luchtbrug (Luftbrücke) van 1948-1949, werd Tempelhof het zenuwcentrum van een grootschalige humanitaire operatie. Je leert over de inspanningen van de geallieerde piloten die dag en nacht voedsel en voorraden naar de belegerde stad brachten.
Vervolgens wandel je over de voormalige start- en landingsbanen, nu een geliefd park waar Berlijners recreëren. Terwijl je over het asfalt loopt, vertelt de gids over de transformatie van Tempelhof van een militaire luchthaven, naar commerciële luchthaven, naar een openbaar park.
De tour eindigt in de ondergrondse bunkers en tunnels van het complex. Hier ontdek je de verborgen geschiedenis van Tempelhof tijdens de Koude Oorlog, toen het een strategisch punt was in de verdeelde stad. Deze donkere en vochtige gangen roepen een gevoel van beklemming op, herinnerend aan de spanningen van die tijd.
Praktische Tips voor een Bezoek aan Tempelhof
Als je van plan bent om Tempelhof te bezoeken, zijn hier een paar praktische tips:
Huur een fiets: De uitgestrektheid van het terrein maakt het ideaal om per fiets te verkennen. Als je geen eigen fiets hebt, kun je er gemakkelijk een huren in de stad.
Neem een picknick mee: Er zijn genoeg plek op het grasveld waar je kunt zitten en genieten. Vergeet niet om een kleed mee te nemen.
Bezoek de rondleiding: Als je meer wilt weten over de geschiedenis van Tempelhof, zijn er verschillende rondleidingen beschikbaar die je meenemen door de oude terminal en hangars. Het is een geweldige manier om dieper in de geschiedenis te duiken. Ga naar de officiële website van Flughafen Tempelhof voor tickets. De rondleiding is beschikbaar in het Duits en Engels. https://www.thf-berlin.de
De bereikbaarheid van Flughafen Tempelhof en het Tempelhofer Feld met openbaar vervoer zijn uitstekend. De dichtstbijzijnde U-Bahn stations zijn Platz der Luftbrücke, Paradestraße en Tempelhof. Er zijn goede fietspaden naar en rondom Tempelhofer Feld, wat het een populaire bestemming maakt voor fietsers. Het park is goed bereikbaar te voet vanuit de omliggende wijken. Let op dat bepaalde ingangen van Tempelhofer Feld alleen toegankelijk zijn tijdens de openingsuren van het park.
